Wednesday, July 14, 2010

Γιάννης Βαλαβανίδης: Η ζωγραφική δεν χρειάζεται το διδακτικό μελόδραμα


* Εδώ και σαράντα χρόνια δηλώνετε σκληρός ρεαλιστής. Όμως ο ρεαλισμός που προβάλλατε κατά τη δεκαετία του '70 δεν είναι ο ίδιος με τον σημερινό. Ποιες είναι οι διαφορές τους;

Ο «ρεαλισμός» όπως εμφανίστηκε στην Ελλάδα την εποχή της χούντας, στα χρόνια του ’70, είχε πολύ συγκεκριμένο στόχο. Προσπαθούσε να δείξει ορισμένα κοινωνικά φαινόμενα που είχαν εδραιωθεί πρόσφατα και είχαν αλλάξει την ελληνική πραγματικότητα. Τέτοια φαινόμενα ήταν ο καταναλωτισμός, οι επιπόλαιες ιλουστρασιόν συμπεριφορές, η υποβάθμιση της συλλογικότητας κ.λπ. Στη ζωγραφική μας χρησιμοποιούσαμε τότε τη διαμεσολαβημένη εικόνα των μέσων ενημέρωσης για να καταδείξουμε αυτές τις αλλαγές.

Ο «ρεαλισμός» του 2000, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη δική μου ζωγραφική, έχει επίσης στόχους που σχετίζονται με κοινωνικά φαινόμενα, τα οποία όμως ανήκουν περισσότερο στην ιδιωτική, παρά στη δημόσια σφαίρα της κοινωνικής ζωής. Επιπλέον τα ζητήματα έχουν γίνει πιο πολύπλοκα και δυσερμήνευτα. Γι' αυτό η κριτική ματιά οφείλει να είναι όσο το δυνατό ακριβέστερη και διεισδυτικότερη. Η ζωγραφική, εξάλλου, πρέπει να ερμηνεύει, μέσα από τις δικές της εντάσεις και μόνο, το περιεχόμενο των θεμάτων.

* Από τη ζωγραφική σας απουσιάζει το πάθος με το οποίο είναι συνδεδεμένος ο ρεαλισμός. Δημιουργείτε έναν ρεαλισμό της αποστασιοποίησης;

Οι πολλοί και διάφοροι ρεαλισμοί που έχουν εμφανιστεί κατά καιρούς στην Ιστορία της τέχνης αντιστοιχούν σε προτάσεις αισθητικές, βεβαίως, αλλά και κοινωνικές. Το συναισθηματικό στοιχείο άλλοτε εντάσσεται στο σχόλιο, άλλοτε όχι. Στη δική μου ζωγραφική δεν απορρίπτω το ανθρώπινο συναίσθημα, προσπαθώ όμως να αποφύγω το πομπώδες διδακτικό μελόδραμα και την ηθογραφία. Δεν το κάνω προγραμματισμένα, αλλά το βλέπω να συμβαίνει αναπόφευκτα, από τη στιγμή που η πρόθεσή μου στοχεύει στη δημιουργία ερωτημάτων σχετικά με την ουσία του θέματος - ερωτήματα που απευθύνονται, πάντως, τόσο στη λογική σκέψη όσο και στο συναίσθημα.

* Η κατασκευή του έργου σας είναι αποτέλεσμα μιας μεθόδου, μιας διαδικασίας αναγωγών, αφαιρέσεων, προσθέσεων αλλά και καταστροφών. Θα μας την εξηγήσετε;

Η μορφή που θα πάρει τελικά μια ζωγραφική μου εικόνα, δεν ορίζεται εκ των προτέρων. Δεν έχω έτοιμες τεχνικές λύσεις ούτε σαφή δεδομένα για το αποτέλεσμα. Ξεκινώντας, μπαίνω στη διαδικασία να ανακαλύψω τη μορφή που χρειάζεται η εικόνα μου. Είναι μια διαδικασία έρευνας, που στηρίζεται και στο συνειδητό, και στο τυχαίο, περνάει από διάφορες φάσεις και διαδοχικές ανατροπές, ώσπου να βρεθεί μια μορφή που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του θέματος. Φθάνοντας στο τελικό αποτέλεσμα, νομίζω ότι έχουν εξαντληθεί τα όρια των πιθανών μορφικών επιλογών. Έχουν αποκλειστεί εκδοχές της εικόνας που μπορεί να ήταν πιο ελκυστικές, αλλά όχι αρκετά αποτελεσματικές για τις προθέσεις μου. [Η ΑΥΓΗ: 14/07/2010]

No comments: